Bài viết: Những điều nên biết về bộ nhớ dịch thuật (Translation memory) sẽ giúp các bạn có thêm những kiến thức về Bộ nhớ dịch thuật của các phần mềm hỗ trợ dịch thuật

Khái niệm chung về Bộ nhớ dịch (Translation memory) là gì?

Bộ nhớ dịch (TM) là một cơ sở dữ liệu ngôn ngữ mà liên tục cập nhật bản dịch của bạn khi bạn làm việc để sử dụng trong tương lai.Tất cả các bản dịch trước đó được tích lũy trong các bộ nhớ dịch (trong ngôn ngữ nguồn và ngôn ngữ đích cặp gọi là đơn vị dịch (translation units/TU)) và tái sử dụng để bạn không bao giờ phải dịch cùng một câu hai lần. Bạn xây dựng càng nhiều lên bộ nhớ dịch của bạn, bạn có thể dịch các bản dịch tiếp theo nhanh hơn, cho phép bạn có thể hoàn thành nhiều dự án và tăng doanh thu.

Dưới đây là một số câu hỏi mà người dùng thường đặt ra khi làm việc trên các phần mềm hỗ trợ dịch thuật kết hợp với bộ nhớ trong phần mềm Trados

Bộ nhớ dịch có thể hỗ trợ quá trình dịch, cải thiện đáng kể cả chất lượng và hiệu quả

1. Bộ nhớ dịch (Translation memory) chỉ hữu dụng cho các văn bản lặp đi lặp lại?

Concordance và auto-substitution là hữu ích cho tất cả các văn bản, cho dù là lặp đi lặp lại hay không. Đối với các văn bản sáng tạo, dịch giả sẽ sử dụng tính năng “concordancecho” để biết nội dung đã dịch, và muốn tránh sự lặp lại biên dịch viên sẽ dịch theo một cách khác. Nếu bạn làm việc trong lĩnh vực pháp lý, Bộ nhớ bên thứ ba chẳng hạn như bộ nhớ dịch Uỷ ban Châu Âu rất quan trọng cho việc giới thiệu đến các bản dịch chính thức của EU và các văn bản quy phạm pháp luật khác.

Thậm chí nếu bạn không được kế thừa trực tiếp từ một bộ nhớ dịch thuật, có rất nhiều lý do khác để làm việc với một công cụ hỗ trợ dịch thuật:

• Dịch các định dạng tập tin bất thường ngay cả khi bạn không có chương trình bản địa
• Không bao giờ dịch thiếu một câu do nhầm lẫn
• Thực hiện đảm bảo chất lượng bản dịch như: spelling, grammar, number check, thừa spaces
• Giữ lại định dạng ban đầu trong các tập tin mục tiêu
• Sao lưu công việc của bạn tự động bằng bộ nhớ dịch thuật
• Xem tiến độ thực hiện công việc dịch thuật bằng thống kê báo cáo như: % translated, % not translate

2. Khi Nhà cung cấp dịch vụ ngôn ngữ (LSP) yêu cầu cộng tác viên dùng bộ nhớ dịch thuật với tỷ lệ fuzzy matches

Với sức mạnh của công nghệ dịch thuật, mỗi LSP đều có những bộ nhớ dịch thuật chung, hoặc riêng theo từng chuyên ngành, từng tài liệu dự án. Khi LSP gửi cộng tác viên dịch tài liệu, có thể LSP sẽ yêu cầu cộng tác viên dịch với bộ nhớ dịch thuật mà họ cũng cấp. Nếu bộ nhớ dịch chất lượng tốt, fuzzy matches cao sẽ dịch nhanh hơn là khi cộng tác viên dịch mới, tuy nhiên đây cũng có thể là lý do hợp lý để LSP áp dụng giảm giá khi dịch tài liệu với bộ nhớ mà họ cung cấp.

Khi bạn làm việc cho khách hàng trực tiếp hoặc với bộ nhớ riêng của bạn, chính bạn sẽ được thừa hưởng những nội dung được bộ nhớ gợi ý dịch sẵn (bởi sự trùng lặp từ bản dịch mới so với dữ liệu trong bộ nhớ mà bạn đã xây dựng từ nhiều năm). Bộ nhớ sẽ gợi ý nội dung dịch, điều này sẽ giúp bạn không phải dịch tât cả nội dung bản dịch cần dịch.

Trong phần mềm trados cũng như các phần mềm hỗ trợ dịch thuật khác, khi tạo một project với bộ nhớ dịch thuật, thì report sẽ cho ta những thông số phân tích dự án, lúc đó bạn sẽ thấy được tỷ lệ trùng lặp so với bộ nhớ. Và lúc này bạn có thể đưa ra quyết định về giá. Đây là một lợi thế để cạnh tranh.

3. Bộ nhớ dịch thuật (Translation memory) có phải là Máy dịch (Machine translation)?

Máy dịch tự động (Machine translation) dịch một tài liệu mà không cần phụ thuộc vào biên dịch viên.

Máy dịch (Machine translation) là loại công cụ thực hiện dịch nhanh chóng, nhưng kết quả trong một bản dịch thường có chất lượng kém bởi Máy dịch (Machine translation) không thể hiểu được sự tinh tế hay bối cảnh của ngôn ngữ. Như một kết quả, chất lượng và độ chính xác thường là khoảng 50% – 70%, do đó nó không được khuyến khích để gửi nguyên mẫu trực tiếp cho khách hàng của bạn. Ngoài ra, máy dịch chỉ có thể được sử dụng cho một số ngôn ngữ được hỗ trợ.

Bộ nhớ dịch thuật (Translation memory), chẳng hạn như bộ nhớ của phần mềm SDL Trados Studio, số lượng ngôn ngữ được hỗ trợ là không giới hạn, và bản dịch thực tế được thực hiện bởi các biên dịch viên chuyên nghiệp. Bộ nhớ dịch hỗ trợ biên dịch viên dịch tài liệu bằng cách gợi ý “100%” và ” fuzzy” phù hợp từ cơ sở dữ liệu của bộ nhớ, vì vậy mà biên dịch viên có thể làm việc với hiệu quả tăng lên, nhất quán và chất lượng.

Nhiều trường hợp các nhà cung cấp dịch vụ ngôn ngữ áp dụng máy dịch tự động như một người dịch để tạo ra bản dịch (target), sau đó họ sẽ thuê cộng tác viên review/edit. Đây là cách làm để giảm thiếu chi phí dịch.