Hiểu thế nào về lợi ích phần mềm Trados

Khi tìm hiểu về phần mềm hỗ trợ dịch thuật trados, bạn thường được giới thiệu, mô tả những tính năng lợi ích của phần mềm. Vậy, bạn đã hiểu được cụ thể những lợi ích đó như thế nào?

Để hiểu tường tận những lợi ích của phần mềm trados, có lẽ chúng ta phải sử dụng trong một thời gian dài mới hiểu hết được. Và tùy từng nhu cầu mỗi người, mỗi công ty mà mỗi lợi ích lại được hiểu sâu hơn.

Bài viết này, mình muốn chia sẻ cụ thể những lợi ích của phần mềm trados là như thế nào, để với những cá nhân, công ty đang chuẩn bị lựa chọn phần mềm dịch thuật, có cái nhìn đúng đắn nhất về phần mềm trados. Qua kinh nghiệm hướng dẫn cho nhiều cá nhân, hoặc ngay cả với các công ty dịch thuật, một số trường hợp có cái nhìn sai về phần mềm trados, nghĩ rằng đây là một phần mềm “dịch tự động” như google translate.

5 năm trở về trước, người dịch tài liệu chỉ biết sử dụng công cụ hỗ trợ đó là word, excle, powpoint để thực hiện dịch. Đó là công cụ hỗ trợ sơ khai đơn giản, giúp người dịch soạn thảo bản dịch. Nhưng ngày nay, với nhu cầu mong muốn tiết kiệm thời gian, tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng bản dịch, các cá nhân, tổ chức dịch đã bắt đầu lựa chọn các công cụ phần mềm khác hỗ trợ cho việc dịch tài liệu.

Một trong những phần mềm hỗ trợ dịch tài liệu tốt nhất hiện nay, đó là phần mềm hỗ trợ dịch Trados. 90 % người dịch và công ty tổ chức dịch tài liệu lựa chọn phần mềm trados vì:

• Phần mềm trados giúp cho người dịch tiết kiệm thời gian, tiết kiệm chi phí.
• Phần mềm trados giúp cho bản dịch được đảm bảo chất lượng tốt nhất.
• Quán lý tài nguyên bộ nhớ dịch Translation Memory và Thuật ngữ Termbase
• Thống kê báo cáo và quản lý.

I. Tiết kiệm thời gian, tiết kiệm chi phí

Điều đầu tiên mà phần mềm Trados mang lại cho người dịch đó là tiết kiệm thời gian, tiết kiệm chi phí dịch. Có nghĩa là khi dịch trên phần mềm trados, cùng 1 khối lượng tài liệu, thì dịch trên phần mềm trados sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian. Và nếu có thuê đơn vị khác dịch thì cũng sẽ tiết kiệm được chi phí. Vậy vấn đề tiết kiệm thời gian cụ thể như nào?

1. Thứ nhất : Khi chúng ta dịch trên word, ngoài vấn đề dịch nội dung ngôn ngữ, thì chúng ta phải mất rất nhiều thời gian cho việc chỉnh sửa định dạng, format tài liệu như in đậm in nghiêng, màu chữ, cỡ chữ, kẻ bảng, chèn ảnh…. Chính là các vấn đề về soạn thảo. Dẫn đến mất rất nhiều thời gian cho những công việc không tên. Sau khi dịch xong, chúng ta phải mất thời gian chỉnh sửa lại định dạng, kiểu cỡ chữ cho đúng bản gốc bằng thủ công. Nhưng khi lựa chọn dịch bằng phần mềm trados, các vấn đề kể trên được phần mềm thực hiện một cách nhanh chóng. Đưa tài liệu cần dịch vào phần mềm để dịch, định dạng, format, … của bản gốc được giữ nguyên 100%  khi chúng ta xuất bản đích(bản tài liệu sau khi dịch ).
2. Thứ 2: Khi dịch trên phần mềm trados, chúng ta không bao giờ phải dịch lại những dòng giống trước đó mà chúng ta đã dịch. Đây là một tính năng rất đặc biệt của phần mềm. Cũng dịch trên word, thì chúng ta phải dịch tất cả, cũng không biết được là dòng, đoạn nào giống, lặp lại. Nhưng ở trados, tất cả dòng, đoạn giống nhau đều được tự động dịch, điều này giúp cho thời gian dịch giảm đi rất nhiều, và chất lượng bản dịch được đảm bảo vì cùng 1 dòng luôn luôn chỉ có 1 nghĩa dịch duy nhất. khác với trong word, có thể cùng một dòng giống nhau, trên dịch một nghĩa, dưới dịch một nghĩa.
3. Thứ 3: Phần mềm trados cho phép chúng ta tạo bộ nhớ (Translation Memories). Ví dụ trong cùng 1 dự án bao gồm rất nhiều tài liệu. Khi chúng ta dịch tài liệu số 1, thì cùng với dịch là bộ nhớ tự động được xây dựng. Khi chúng ta dịch tài liệu số 2, cũng với bộ nhớ đã được xây dựng khi dịch tài liệu số 1, thì những dòng, đoạn của tài liệu số 2 mà giống với tài liệu số 1 thì cũng sẽ không phải dịch. Đây là một tính năng rất hay của trados, nó gọi là kế thừa. Những gì chúng ta đã dịch thì sẽ không phải dịch lại trong cùng tài liệu và cho cả những tài liệu cùng dự án, cùng bộ tài liệu. Bộ nhớ này cũng chính là tài nguyên của công ty, người dịch, để áp dụng dịch cho tất cả các tài liệu trong tương lai.
4. Thứ 4: Phần tính năng đặc biệt nữa của phần mềm đó là thuật ngữ (Termbase). Với bộ thuật ngữ này, trong khi dịch, những thuật ngữ nào của file dịch mà giống với thuật ngữ trong termbase thì chúng ta cũng không phải dịch. Điều này làm tiết kiệm thời gian, vì không phải dịch lại, cũng như chất lượng bản dịch được đảm bảo vì cùng 1 thuật ngữ chỉ có 1 nghĩa.
5. Thứ 5: Khi edit tài liệu: Nếu trên word, người edit phải đọc lại từng từ, cụm từ, dòng, đoạn, con số, dấu chấm, phẩy, viết hoa đầu dòng,…. Nhưng trong trados, tất cả các vấn đề trên đều được thực hiện bởi phần mềm. Phần mềm giúp chúng ta phát hiện các lỗi trên để chúng ta sửa mà không phải đọc lại toàn bộ. Ví dụ như, dòng này bên bản gốc có các số là 2008, bên dịch người dùng lại dịch là 2009, thì phần mềm sẽ báo lỗi cho người dịch biết để sửa. các lỗi khác cũng tương tự như vậy.
6. Thứ 6: Cũng vẫn đề edit, nếu như dịch trong word, cùng 1 dòng, cụm từ, hay thuật ngữ mà dịch chưa đúng, người edit dịch lại, thì phải tìm kiếm hoặc thay thế tất cả các cụm từ, thuật ngữ đó bằng thủ công, mất thời gian rất nhiều. Nhưng ở Traodos, chúng ta thay thế 1 dòng, thì các dòng khác còn lại mà giống với nó thì cũng tự động thay đổi theo.

 II. Đảm bảo chất lượng bản dịch

• Như ở trên đã nói, các vấn đề trên đều mang tới cho chúng ta bản dịch chất lượng
• Ở trados, bộ nhớ (Translation Memories) và thuật ngữ (Termbase) chính là hai tính năng nổi bật nhất không những giúp tiết kiệm thời gian mà chất lượng được đảm bảo tốt nhất.

III. Thống kê báo cáo và Quản lý

• Khi dịch phần mềm trados đối với một tổ chức, hay nhóm dịch, thì lợi ích lại càng được tăng lên rất nhiều.
• Phần mềm trados giúp thống kê báo cáo số lượng từ cần dịch, từ trùng lặp, từ trùng lặp giữa các file. Điều này giúp cho người quản lý dịch biết được khối lượng thực tế cần dịch là bao nhiêu.
• Phần mềm thống kê trong quá trình dịch, bao nhiều % đã dịch, bao nhiêu % chưa dịch, bao nhiêu % ở chế độ nháp, giúp cho người quản lý dịch bố trí sắp xếp dịch đúng tiến độ. Cũng như không bao giờ dịch thiếu 1 dòng nào khi dịch trên trados.
• Trong trados, chức năng ghép bộ nhớ, thuật ngữ của nhiều người lại với nhau, giúp cho người dịch không phải dịch lại mà được thừa hưởng những gì mà người khác đã dịch.