Bài viết này dựa trên những tìm hiểu, Đặng Nam giới thiệu tóm tắt lịch sử phát triển của ngành công nghiệp “Localization” trong cung cấp dịch vụ ngôn ngữ trên thế giới

Từ lịch sử tới hiện tại

Ngành công nghiệp mà bây giờ được gọi là “Localization” đã bắt đầu hoạt động vào cuối năm 1970. Vào thời điểm đó, người dịch đã thường xuyên được làm việc độc lập đồng thời một số người đã thành lập các công ty có thể cung cấp các dịch vụ ngôn ngữ toàn diện và chuyên nghiệp hơn.

Những nhà cung cấp “language service providers” (LSPs) nhanh chóng mở rộng để cung cấp nhiều dịch vụ hơn không chỉ là dịch thuật. Họ đã trở thành chuyên gia trong việc quản lý các dự án ngày càng phức tạp, nhận được nội dung ban đầu từ các nhà xuất bản, bản dịch được thực hiện bởi những biên dịch viên được đào tạo chuyên nghiệp có chuyên môn về ngành học, và hiệu đính và định dạng các sản phẩm đã hoàn thành.

Với sự giúp đỡ của các công cụ phần mềm mới có sẵn, họ nhanh chóng mở rộng để cung cấp thiết kế và xuất bản các dịch vụ cho các nội dung dịch là rất hiệu quả.

Ở Việt nam hiện nay, các công ty dịch thuật không chỉ cung cấp dịch vụ dịch thuật mà phát triển nhiều dịch vụ hơn như thu âm, lồng tiếng, chèn phụ đề, thiết kế chế bản điện tử, dịch vụ đào tạo các thứ tiếng, xuất khẩu du học sinh sang thị trường mà họ đang nắm giữ.

Khi ngành công nghiệp lớn dần, LSPs bắt đầu đón nhận công nghệ để cải thiện dịch vụ. Các ngành công nghiệp localization luôn luôn là xu thế phát triển của quốc tế, với các chuyên gia làm việc ở những nơi khác nhau trên khắp thế giới – để phát triển kinh doanh ra nước ngoài. Vì vậy, theo tất yếu, LSPs đã sớm phát triển dịch vụ của mình.

Translation memory (TM) và các công nghệ quản lý công việc bắt đầu xuất hiện vào cuối năm 1980 và đầu những năm 1990. Kể từ đó, chúng trở thành công cụ tiêu chuẩn cho ngành công nghiệp localization.

Tại việt nam, khái niêm TMs đã được biết đến phổ biến hơn, nhiều công ty lớn đã áp dụng công nghệ trong dịch thuật để phát triển mạng mẽ hơn so với các đối thủ khác vẫn đang sử dụng thủ công như word, excle.. để thực hiện dịch.

Từ quan hệ đối tác để mua lại và sáp nhập

Hầu như ngay từ đầu, các ngành công nghiệp nội địa hóa đã được đánh dấu bởi những làn sóng hợp nhất kinh doanh. Đại đa số các ngành công nghiệp bao gồm các công ty rất nhỏ, nhưng như một số công ty lớn, họ sáp nhập hoặc mua lại những công ty khác, có thể là chính đối thủ của mình để cung cấp một phạm vi rộng lớn hơn của các dịch vụ cho các khách hàng lớn hơn.

Ví dụ, Alpnet, Sykes, và Trados được mua lại bởi SDL; Mendez, Berlitz, Planet Leap, và Bowne được mua lại bởi Lionbridge. SDL và Lionbridge bây giờ là hai trong số những công ty lớn nhất trong ngành công nghiệp ngôn ngữ.

Thực trạng của nhà cung cấp dịch vụ ngôn ngữ hiện nay.

Hiện tại, ước tính là hơn 10.000 nhà cung cấp dịch vụ ngôn ngữ trên toàn thế giới, với một số ước tính cao hơn đáng kể so với. Hầu hết vẫn là công ty nhỏ với chỉ một vài nhân viên, nhưng ngành công nghiệp đã phân chia ra thành các loại chủ yếu sau đây của các công ty dịch vụ:

• Multi-Language Vendors (MLV). Là một xu hướng được các công ty lớn nhất mà làm việc trong nhiều ngôn ngữ và các thị trường. Hầu hết đó đều có văn phòng toàn cầu và sử dụng một loạt các công nghệ và quy trình để đáp ứng các nhu cầu của các khách hàng lớn nhất.
• Single-Language Vendors (SLV). Các công ty này có kích thước từ rất nhỏ đến vừa. Họ chủ yếu cung cấp các dịch vụ ngôn ngữ trong một cặp ngôn ngữ duy nhất (ví dụ, tiếng Nga sang tiếng Anh, tiếng Anh sang Nga; dịch tiếng anh sang tiếng việt và dịch tiếng việt sang tiếng anh như ở thị trường việt nam). Nhiều SLVs làm việc cho MLVs lớn hơn như là nhà thầu phụ cho một ngôn ngữ cụ thể hoặc thị trường. Giống như ở việt nam, các công ty dịch thuật nhỏ thường có xu hướng tìm kiếm thị trường nước ngoài, và làm gia công cho các công ty dịch thuật lớn trên thế giới là một tất yếu.
• Regional Multi-Language Vendors (rMLV). Các công ty này có xu hướng bao gồm các khu vực ngôn ngữ và thị trường, ví dụ, Đông Nam Á hay Châu Á, hoặc Mỹ, Anh, Đức. Trong khu vực của họ, hoạt động như MLVs, nhưng đối với các khách hàng bên ngoài khu vực, họ có thể cung cấp các dịch vụ giống như một SLV.

Tại việt nam, nhưng nhà cung cấp dịch vụ kiểu này ra phổ biến. Các công ty rMLV có đối tượng khách hàng thương mại hoặc đối tượng khách hàng là chính các công ty dịch thuật ở khu vực gần họ như Đông Nam Á, Trung Quốc.

Các bạn có những ý kiến chia sẻ mới hơn về vấn đề này, đừng ngần ngại, hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở cuối bài viết, phần Comment.